Obsesif Kompulsif Bozukluk

Tekrarlayan davranışlar (zorlantılar) sergilemenize neden olan, sık sık istenmeyen düşünceler ve hisler (saplantılar) yaşadığınız bir durumdur. Tekrarlayan davranışlar sosyal etkileşimleri ve günlük görevleri yerine getirmeyi önemli ölçüde engelleyebilir. OKB genellikle yaşam boyu süren (kronik) bir rahatsızlıktır, ancak belirtiler zamanla gelip gidebilir.

Herkes bir noktada takıntı ve zorlantılar yaşar. Örneğin, ara sıra ocağı veya kilitleri iki kez kontrol etmek yaygındır. İnsanlar ayrıca günlük konuşmalarda "takıntılı" ve "saplantılı" ifadelerini çok rahat kullanırlar. Ancak OKB daha uç bir durumdur. Bir kişinin gününün saatlerini alabilir. Normal yaşamın ve aktivitelerin önüne geçer. OKB'deki takıntılar istenmeyen şeylerdir ve OKB'si olan kişiler zorlayıcı davranışlar sergilemekten hoşlanmazlar.

Benzer görünseler de obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) ve obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu (OKKB) farklı rahatsızlıklardır. OKKB, mükemmeliyetçilik, organizasyon ve kontrolle yoğun bir meşguliyete yol açan bir kişilik bozukluğudur.

OKB'li kişiler genellikle takıntılarının ve zorlantılarının sorunlu olduğunun farkındadır ve durumu tedavi etmek için profesyonel yardıma ihtiyaç duyduklarını kabul ederler. OKB'li kişiler genellikle davranışlarında ve inançlarında yanlış bir şey olduğunu düşünmezler.

OKB herkesi etkileyebilir. Ortalama başlangıç ​​yaşı 19'dur. OKB'si olan kişilerin yaklaşık %50'sinde çocukluk ve ergenlikte semptomlar görülmeye başlar. 40 yaşından sonra OKB gelişmesi nadirdir.

Obsesif-kompulsif bozukluk nispeten yaygındır. Genel nüfusun %1,6 ila %2,3'ünü etkiler.

Belirtiler ve Nedenler

OKB'nin başlıca belirtileri normal aktiviteleri etkileyen takıntılar ve zorlantılardır. OKB genellikle yaşam boyu süren bir rahatsızlıktır, ancak belirtiler zamanla gelip geçebilir. Belirtiler sıklıkla işe zamanında gitmenizi engelleyebilir. Ya da makul bir sürede yatağa hazırlanma konusunda sorun yaşayabilirsiniz. Bu semptomların sorunlu olduğunu biliyor olabilirsiniz, ancak onları durduramazsınız. OKB semptomları gelip gidebilir, zamanla hafifleyebilir veya zamanla kötüleşebilir.

OKB'de takıntı ve kompulsyonlar

OKB'de, obsesyonlar yoğun kaygıya neden olan istenmeyen, müdahaleci düşünceler veya zihinsel imgelerdir. OKB'li kişiler bu düşünceleri kontrol edemezler. OKB'li çoğu kişi bu düşüncelerin mantıksız veya irrasyonel olduğunu fark eder.

Mikrop veya kir gibi algılanan kirli maddelerle temas etme korkusu.

Yeterince dikkatli olmadığınız veya şiddet içeren bir dürtüyle hareket edeceğiniz için kendinize veya bir başkasına zarar verme korkusu.

Cinsellikle ilgili istenmeyen düşünceler veya zihinsel imgeler.

Hata yapma korkusu.

Ahlakla aşırı ilgilenme (“doğru veya yanlış”).

Şüphe veya iğrenme duyguları.

Cinsel yöneliminiz veya cinsiyet kimliğiniz konusunda aşırı kaygı duymanız.

Düzen, titizlik, simetri veya mükemmelliğe duyulan ihtiyaç.

Sürekli güvenceye ihtiyaç duymak.

Obsesif-kompulsif bozuklukta kompulsiyonlar, takıntıları hafifletmek veya onlardan kurtulmak için yapmak zorunda hissettiğiniz tekrarlayan eylemlerdir. OKB'si olan kişiler bu zorlayıcı davranışları yapmak istemezler ve bunlardan zevk almazlar. Ancak bunları yapmak zorunda olduklarını ve aksi takdirde kaygılarının daha da kötüleşeceğini hissederler. Zorlantılar yalnızca geçici olarak yardımcı olur. Saplantılar kısa sürede geri döner ve zorlantılara geri dönmeyi tetikler.Zorlantılar zaman alıcıdır ve değer verdiğiniz önemli aktivitelerin önüne geçer. Bunların takıntılarınızın içeriğiyle uyuşması gerekmez.

Eşyaları, örneğin şifonyerinizin üzerindeki eşyaları, çok belirli bir şekilde düzenlemek.

Ellerinizi tekrar tekrar yıkamak, temizlemek veya banyo yaptırmak.

Kişisel veya maddi değeri olmayan eşyaları toplamak veya istiflemek.

Kilit, anahtar, kapı gibi şeyleri tekrar tekrar kontrol etmek.

Sürekli olarak birine zarar verip vermediğinizi kontrol etmek.

Sürekli olarak güvence aramak.

Sayı sayma, bir işi belirli sayıda yapma, belirli sayıları aşırı tercih etme veya kaçınma gibi sayılarla ilgili ritüeller.

İlgisiz bir iş yaparken belirli kelimeleri veya duaları söylemek.

Zorlantılar ayrıca takıntıları tetikleyen durumlardan kaçınmayı da içerebilir. Bir örnek, el sıkışmayı veya kapı kolları gibi diğer insanların çok dokunduğu nesnelere dokunmayı reddetmektir.

OKB'ye ne sebep olur?

Araştırmacılar OKB'ye tam olarak neyin sebep olduğunu bilmiyorlar. Ancak gelişimine katkıda bulunan birkaç faktörün olduğunu düşünüyorlar, bunlar arasında şunlar yer alıyor:

Genetik: Çalışmalar, OKB'li birinci derece akrabası (biyolojik ebeveyn veya kardeş) olan kişilerin bu durumu geliştirme riskinin daha yüksek olduğunu göstermektedir. Akraba çocukken veya gençken OKB geliştirmişse risk artar.

Beyin değişiklikleri: Görüntüleme çalışmaları, OKB'si olan kişilerde beynin frontal korteksi ve subkortikal yapılarında farklılıklar olduğunu göstermiştir. OKB, Parkinson hastalığı , Tourette sendromu ve epilepsi dahil olmak üzere beyninizin benzer bölgelerini etkileyen diğer nörolojik rahatsızlıklarla da ilişkilidir .

PANDAS sendromu: PANDAS, “streptokok enfeksiyonlarıyla ilişkili pediatrik otoimmün nöropsikiyatrik bozukluklar”ın kısaltmasıdır. Streptokok boğaz enfeksiyonu veya kızıl hastalığı gibi strep enfeksiyonları geçiren çocukları etkileyebilecek bir grup durumu tanımlar. OKB bu durumlardan biridir.

Çocukluk çağı travması: Bazı araştırmalar çocukluk çağı travmaları ( istismar veya ihmal gibi) ile OKB gelişimi arasında ilişki olduğunu göstermektedir.

Tanı ve Testler

OKB için bir test yoktur. Psikiyatris, semptomlarınız ve tıbbi ve ruhsal sağlık geçmişiniz hakkında sorular sorduktan sonra tanı koyar.

Tedavi

OKB'nin en yaygın tedavi planı psikoterapi (konuşma terapisi) ve ilaç tedavisini içerir.

Eğer bu tedavi OKB semptomlarınıza yardımcı olmazsa ve semptomlarınız şiddetliyse, doktorunuz transkraniyal manyetik stimülasyonu (TMS) önerebilir.

OKB İçin Psikoterapi

Psikoterapi, konuşma terapisi olarak da adlandırılır, sağlıksız duygu, düşünce ve davranışları tanımlamanıza ve değiştirmenize yardımcı olmayı amaçlayan çeşitli tedavi tekniklerini ifade eden bir terimdir. Birkaç psikoterapi türü vardır.

OKB için ilaçlar: Serotonin geri alım inhibitörleri (SRI'lar), seçici SRI'lar (SSRI'lar) ve trisiklik antidepresanlar adı verilen ilaçlar OKB'nin tedavisinde yardımcı olabilir. Bu ilaçların etki göstermesi 8 ila 12 haftayı bulabilir.