Şizofreni ve Diğer Psikotik Bozukluklar

Psikoz, insanların gerçeği değerlendirmesinin bozularak gerçekle hayali olanı ayıramaması durumlarıdır. Bir çeşit rüya dönemi gibidir kişi hayali olaylara o an inanır ve bu durumun hayal olabileceğini bilemez. Bu, diğer insanların göremediği veya duyamadığı şeyleri görmeyi veya duymayı (halüsinasyonlar) ve aslında doğru olmayan şeylere inanmayı (sanrılar) içerebilir. Ayrıca, karışık (düzensiz) düşünme ve konuşmayı da içerebilir.

Psikozun 3 ana belirtisi:

Halüsinasyonlar (Varsanılar); zihnin dışında var olmayan ancak etkilenen kişi için çok gerçek hissettirebilen şeyleri algılamak (duyması, görmesi ve bazı durumlarda hissetmesi, koklaması veya tatması). Şizofrenik psikozlarda en yaygın halüsinasyon sesler duymaktır.

Hezeyan (Sanrılar ); başkaları tarafından doğrulanmayan, gerçek olmayan güçlü inanışlara sahip olmak. (kendisine zarar verileceğini düşünme, ailesinin gerçek ailesi olmadığını, takip edildiğini, aldatıldığını düşünmek gibi…)

Düşünme ve konuşma bozukluğu: düşüncelerin hızlanması, konuşmasının hızlı ve kafa karıştırıcı olması

Halüsinasyonlar ve sanrılı düşünceler ciddi sıkıntılara ve saldırganlık gibi davranış değişikliklerine neden olabilir

Ne zaman tıbbi yardım almalısınız?

Psikoz belirtileri yaşıyorsanız hemen bir pratisyen hekime görünmelisiniz.

Psikozun mümkün olan en kısa sürede tedavi edilmesi önemlidir, çünkü erken tedavi daha etkili olabilir.

Aile hekiminiz psikozunuzun nedenini belirlemenize yardımcı olmak için size bazı sorular sorabilir.

Ayrıca daha ileri değerlendirme ve tedavi için sizi bir ruh sağlığı uzmanına yönlendirmeleri gerekir.

Tanıdığınız birisi hakkında endişeleniyorsanız, o kişinin aile hekimine başvurabilirsiniz.

Eğer ruh sağlığı hizmetlerinden destek alıyorlarsa, ruh sağlığı çalışanlarıyla iletişime geçebilirsiniz.

 

Psikozun nedenleri:

Şizofreni  – halüsinasyonlar ve sanrılar da dahil olmak üzere bir dizi psikolojik semptoma neden olan bir durum

Bipolar bozukluk – ruh halini etkileyen bir ruh sağlığı durumu; bipolar bozukluğu olan bir kişide düşük ruh hali (depresyon) ve yüksek veya coşkulu ruh hali (mani)  dönemleri görülebilir

Şiddetli depresyon – depresyonu olan bazı kişilerde çok depresif olduklarında psikoz belirtileri de görülür

Psikoz ayrıca şu şekilde de tetiklenebilir:

Travma yaratan bir deneyim

Stres

Uyuşturucu kullanımı

Alkol kötüye kullanımı

İlaçların yan etkileri

Beyin tümörü veya bunama gibi fiziksel bir durum

Baş yaralanması

Doğum sonrası lohusalık durumları

Psikozun tedavisi:

Psikoz tedavisi nedene bağlı olabilir, ancak genellikle aşağıdakilerin bir kombinasyonunu içerir:

Antipsikotik ilaçlar – psikoz semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir

Konuşma terapileri –bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve aile müdahaleleri (eşleri, aile üyelerini ve yakın arkadaşları içerebilen bir terapi biçimi) yardımcı olabilir

Sosyal destek – eğitim, istihdam veya barınma gibi sosyal ihtiyaçlara yönelik destek

Bazı kişilere antipsikotikleri uzun vadede (ve muhtemelen hayatlarının geri kalanında) almaları önerilir. Diğer kişiler dozlarını kademeli olarak azaltabilir ve semptomlarda belirgin bir iyileşme varsa daha sonra tamamen almayı bırakabilirler.

Reçeteli ilaçlarınızı aniden kesmeyin, çünkü bu durum semptomlarınızın tekrarlamasına neden olabilir.

Kişinin psikotik atakları şiddetliyse tedavi için bir psikiyatri hastanesine yatırılması gerekebilir.

Yıllık sağlık kontrolleri

Psikozun komplikasyonları:

Psikoz geçmişi olan kişilerin uyuşturucu veya alkol kötüye kullanımı sorunlarına veya her ikisine birden sahip olma olasılığı diğerlerine göre daha yüksektir.

Bazı kişiler psikotik semptomları kontrol altına almanın bir yolu olarak bu maddeleri kullanırlar. Ancak alkol veya uyuşturucu kullanımı psikotik semptomları daha da kötüleştirebilir veya başka sorunlara yol açabilir.

Kendine zarar verme ve intihar. Psikozlu kişilerde kendine zarar verme ve intihar riski ortalamanın üzerindedir .